یازدهمین کنگره ملی سراسری فناوریهای نوین در حوزه توسعه پایدار ایران (نمایه ISC)
تاریخ برگزاری : 15 اسفند ماه 1400
ارزیابی عدالت در توزیع مزایای حمل و نقل عمومی بر اساس نیاز و توان تحرک ساکنین
فرشته فقیهی نژاد , سعید منجم
در دهه‌های اخیر، عدالت در حمل و نقل به عنوان یک پارامتر بسیار مهم در برنامه‌ریزی حمل و نقل شناخته شده‌است. در این میان عدالت عمودی که بیانگر عدالت در توزیع مزایا با توجه به نیاز افراد است، بیشتر مورد توجه است. عدالت عمودی نیز خود دو دسته می‌شود که دسته اول با توجه به طبقات درآمدی و اجتماعی است و دسته دوم با توجه به نیاز و توانایی تحرک است 1 . در اکثریت مطالعات بررسی عدالت، نوع اول عدالت عمودی در نظر گرفته می‌شود و بررسی میزان منافع حمل‌ونقلی از منزله افراد کم‌درآمد مورد اهمیت است . ولیکن در این تحقیق هدف در نظر گرفتن نوع دوم عدالت عمودی در توزیع مزایای حمل و نقل عمومی است. به عبارتی توزیع منافع حمل‌ونقل عمومی با توجه به نیاز و توانایی افراد به تحرک. در این تحقیق، نواحی ترافیکی در شهرها به عنوان واحدهایی در نظر گرفته شده‌اند که در آنها، سهم سفرهای انجام شده با حمل و نقل عمومی از میان کل سفرهای روزانه Share of Transit Trips Among the Total Trips(STTATT)) ( به عنوان معیار استقبال و نیاز افراد هر ناحیه به حمل و نقل عمومی در نظر گرفته می‌شود 2 . در چهارچوب ارائه شده در این مقاله مفهوم توان اتصال به عنوان یک شاخص برای محاسبه دسترسی نواحی ترافیکی (عرضه) استفاده شده است 3 ، در این تعریف توان ورودی و خروجی هر ایستگاه حمل و نقل عمومی(اعم از مترو، بی آرتی و اتوبوس) با استفاده از پارامترهای مربوط به داده‌های فرکانس، سرعت، ساعت کاری روزانه و حجم ناوگان، فاصله تا ایستگاه بعدی و غیره محاسبه می‌شود. بعد از تعیین دسترسی و STTATT هر یک از نواحی ترافیکی، باید دو لیست تهیه شود که در آنها یک بار نواحی ترافیکی بر اساس STTATT از بالا به پایین مرتب میشوند و یک بار بر اساس میزان دسترسی‌شان، اگر شماره جایگاه یک ناحیه ترافیکی در این دو لیست تطبیق داشته باشد و یا حداقل نزدیک به یکدیگر باشد به این معنی است که عدالت عمودی در این زمینه رعایت شده است و میزان عرضه و تقاضا در آن ناحیه به یکدیگر نزدیک است و هرچه شماره جایگاه یک ناحیه ترافیکی در این دو ناحیه متفاوت باشد به این معنی است که میزان عرضه و تقاضا در آن ناحیه ترافیکی با یکدیگر هماهنگ نیست. بنابراین با استفاده از متدولوژی ارائه شده میتوان میزان رعایت عدالت عمودی را در عمل برآورد نمود. برای ارزیابی عملکرد چهارچوب ارائه شده، حمل و نقل عمومی شهر تهران مورد ارزیابی قرار گرفته و نشان داده است که : 1) ضریب جینی توزیع حمل و نقل عمومی در شهر تهران در وضع موجود 29/0 است و پس از اتمام بخشهایی که درحال ساخت(2 خط و 40 ایستگاه) هستند به 3/0 می‌رسد؛ 2) برای افزایش سطح عدالت در حمل و نقل عمومی باید با استفاده از حمل و نقل عمومی (اعم از مترو یا اتوبوس) نواحی غربی و جنوبی شهر را به نواحی شمالی شهر متصل کرد.
حمل و نقل عمومی، عدالت اجتماعی، رفتار سفر، توسعه پایدار، تحلیل شبکه
برای لینک دهی به این مقاله، می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است :
در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:
, 1400 , ارزیابی عدالت در توزیع مزایای حمل و نقل عمومی بر اساس نیاز و توان تحرک ساکنین , یازدهمین کنگره ملی سراسری فناوریهای نوین در حوزه توسعه پایدار ایران (نمایه ISC)
تاریخ برگزاری : 15 اسفند ماه 1400